Veroudering, we hebben er allemaal last van.
Wist je dat aluminium (en sommige andere metalen) daar ook last van heeft?
Aluminium wordt in de fabriek geproduceerd met bepaalde mechanische eigenschappen, conform (Europese) norm. Het blijkt echter dat deze eigenschappen langzaam veranderen. In de praktijk merken we dat het aluminium een beetje brosser wordt, soms al na een half jaar. We noemen dit fenomeen “veroudering”.
Stel je eens voor; we selecteren een batch platen in de kwaliteit EN-AW 5754 H111. Deze kwaliteit heeft een mooie sterkte en is door zijn H111 toestand prima vervormbaar. We gaan werkstukken maken met scherp gebogen hoeken. En dat gaat prima; we zijn dik en dik tevreden. We houden echter een paar platen over. ‘Mooi, die bewaren we voor volgend jaar!’. Na een jaar pakken we de platen en maken hetzelfde werkstuk op dezelfde manier. En nu scheurt het materiaal tijdens het buigen. Hoe kan dit? Het is toch hetzelfde als vorig jaar?
Het materiaal is verouderd.
Voorkennis
Veroudering is niet zo gemakkelijk uit te leggen. Er is veel voorkennis voor nodig, maar we gaan een poging wagen… Alle metalen zijn opgebouwd uit atomen die samen een atoomrooster vormen. Ze vormen microscopisch kleine korreltjes die perfect op elkaar passen. Zo is ons aluminium ook opgebouwd. Atomen kunnen echter door het atoomrooster “wandelen” van de ene plek naar de andere. Dit wandelen noemen we diffusie. Vaak gaan deze atomen op de korrelgrenzen zitten. Door de ophoping van deze gediffundeerde atomen kunnen de korrelgrenzen gemakkelijker van elkaar afschuiven met scheurvorming tot gevolg. Wij merken dit als zijnde een brosser materiaal da tijdens het buigen gemakkelijker scheurt.
Fig. Links Ons materiaal bestaat uit microscopisch kleine korrels die perfect op elkaar aansluiten.
Fig. Rechts De korrels bestaan uit atoomrooster met netjes gestapelde atomen. De atomen stellen we voor als bolletjes.